TAALVERBAZING

Leestijd: 2 minuten


Ik las een stuk over Rietveld. De schrijver van het stuk attendeert ons op het feit dat het minder bekend is dat Rietveld naast meubelontwerper en architect, op z'n tijd ook ontwerper was van ‘gelegenheidsgrafiek’.

En daar bleef ik even haken. Wat zeg ik? Even haken? Ik haak daar nog steeds, terwijl ik intussen alweer uren voorbij mijn eerste haakmoment ben. GELEGENHEIDSGRAFIEK, wat een woord, maak mijn dag.

Wat is het met sommige woorden dat ze ‘haakwoorden’ worden?’ Zodra ik een woord tegenkom weet ik of het een haakwoord is. Daar hoef je niet over te denken. Nee, je ziet het staan en weet meteen: Oh ja! Haakwoord. En dan haakt het zich in mijn geval dus minstens voor de rest van de dag aan je vast. Het zijn sluwe woorden, de haakwoorden, ze beheersen de overvaltechniek tot in de puntjes. Je zit nietsvermoedend wat te lezen en ineens BAM! Geen ontkomen meer aan.

Zoals Rietveld op z’n tijd gelegenheidsgrafiek maakte, dus ergens verspreid in de tijd, raakt een haakwoord je op de meest onverwachte momenten. Soms keilen er kort na elkaar twee tegen je aan, maar je hebt ook radiostiltes die wel maanden aanhouden. Je bent het hele fenomeen alweer vergeten en dan BAM! Onder de gordel.

Nu kun je zeggen: ieder z’n eigen eigenaardigheden, maar punt is dat mijn omgeving er onbedoeld ook mee te maken kan krijgen. We deden een gepland tripje naar de Onderzeebootloods in Rotterdam, en ja hoor dan begint de voorpret, of de ellende, al dagen eerder. Dat gaat dan te pas en te onpas dat ik hardop on-der-zee-boot-loods tegen mijn gezelschap moet zeggen. Ook nog eens met een grote grijns op mijn gezicht. In een gevorderd stadium van de dagtrip zei mijn gezelschap: “ok, je mag nog tien keer en dan is het klaar voor vandaag”. Dat vond ik nog ruimhartig.

Onlangs, zat ik met twee vriendinnen in de trein naar Berlijn, toen de conducteur omriep dat er wegens van alles en nog wat een routewijziging zou zijn die ‘ausserplanmässig’ was. Ausser-planmässig, ik was niet meer te houden, ik word er nu al weer blij van. Echter, het toeval wilde dat één van mijn reisgenoten een hekel heeft aan de Duitse taal. Je kunt je voorstellen dat mijn openlijk uitgedragen instant crush voor dit haakwoord sfeer-technisch enig afbreukrisico met zich meebracht. Ze zijn verdomd niet ongevaarlijk ook, die haakwoorden in het sociale verkeer. Als liefhebber moet ik skills ontwikkelen om een isolement te voorkomen. Maar ik zal toch niet de enige zijn die wild wordt van haakwoorden?

Zo langzamerhand dringt zich bij mij de vraag op: kan ik het niet omkeren? Dat ík de haakwoorden ga overvallen in plaats van zij mij. Dat ik ze klemzet voor mijn eigen schrijfsels. Maar hoe dan? Moet ik een hub (braakwoord) creëren waar we elkaars haakwoorden uitwisselen? Of moet ik er gewoon met mijn poten afblijven en me de overval lekker laten aanleunen als een verkapt charmeoffensief?

Liefhebbers laat je horen!